SIkça sorulan sorular
Söve, mimaride pencere ve kapı kenarlarına dekoratif bir görünüm kazandırmak için kullanılan yapı elemanıdır. Kapı ve pencereleri yağmur sularından korumak ve bina çehresine estetik görünüş vermek üzere kapı ve pencerelerin yan kenarları ile üst kenarlarına uygulanan, estetik görünümlü yapı elemanlarına söve denir. Genellikle dış cephe süslemesinde kullanılır ve hem estetik hem de işlevsel amaçlar taşır.
Sövenin Özellikleri
Malzeme: Genellikle strafor (EPS/XPS köpük), fibercement, alçı, ya da beton malzemelerden üretilir. Strafor olanlar hafif olduğu için cepheye kolay uygulanır.
Amaç: Pencere ve kapı kenarlarını daha belirgin hale getirerek, yapıya klasik veya modern bir hava katmak.
Koruma: Sadece dekoratif değil, aynı zamanda pencere kenarlarını suya ve dış etkenlere karşı korumaya da yardımcı olabilir.
Nerelerde Kullanılır?
Pencere ve kapı kenarlarında
Avantajları Nelerdir?
Hafif ve kolay monte edilir
Uygulaması hızlıdır
Boyanabilir ve farklı yüzey efektleri verilebilir
Yapıya değer ve estetik katar
XPS hammaddesi de EPS gibi izolasyonda kullanılan, polistiren bazlı bir malzemedir.
Ülkemizde, bu iki malzeme arasında seçim yapılırken fiyat ve özellikler yeterince karşılaştırılmadan, kullanıcıların yanlış yöne sevk edilmesinden dolayı aralarındaki fark özellikle vurgulanmaktadır.
EPS ve XPS’in aynı yoğunluktaki türlerinin ısı yalıtım özelliği çok yakındır. Buna karşın aynı yoğunluktaki EPS,XPS’e göre daha az maliyetlidir. Buna ek olarak daha düşük yoğunluktaki malzemelerin seçilebileceği yerlerde, XPS (belirli bir yoğunluğun altında üretilemediği için) kullanılamamaktadır. Bu durumda daha düşük yoğunluklu ve kalın EPS kullanımı ile hem gerekli ısı yalıtımı sağlanmakta hem de büyük maliyet avantajları yakalanmaktadır.
Mantolama, binaların dış cephesine uygulanan ısı yalıtım sistemidir. Temel amacı, binanın iç ortamının sıcaklığını dış ortam koşullarından korumaktır. Böylece kışın ısı kaybını, yazın ise ısı girişini azaltarak enerji tasarrufu sağlar.
MANTOLAMA NEDEN YAPILIR?
Enerji Tasarrufu Sağlar: Isı kaybını önlediği için daha az doğalgaz veya elektrik kullanılır.
Konfor Artar: İç mekan sıcaklığı daha dengeli olur.
Bina Ömrü Uzunur: Dış duvarlarda oluşan nem ve yoğuşma azalır, yapıya zarar vermez.
Ses Yalıtımına Katkı Sağlar: Gürültü kontrolüne yardımcı olur.
Değer Katar: Yalıtımlı binaların değeri artar.
Isı yalıtımı, bir yapının iç ve dış ortamları arasında gerçekleşen ısı transferini azaltmak amacıyla yapılan uygulamalardır. Isı yalıtımının temel amacı, kışın içerideki sıcak havanın dışarı çıkmasını, yazın ise dışarıdaki sıcak havanın içeri girmesini önlemektir. Bu sayede hem enerji tasarrufu sağlanır hem de yaşam alanlarında konfor artırılır.
Enerji tasarrufu sağlar: Daha az ısıtma ve soğutma ihtiyacı duyulacağı için enerji faturaları düşer.
Konfor artırır: İç mekan sıcaklığı daha dengeli olur, sıcak-soğuk farkları azalır.
Bina ömrünü uzatır: Yoğuşma ve nem problemleri önlenerek yapı elemanlarının zarar görmesi engellenir.
Isı yalıtımı, bina ömrünce performansını devam ettirdiği için ısı yalıtım uygulamaları orta ve uzun dönemde %50’lere varan tasarruf sağlayan avantajlı bir uygulamadır. Ayrıca, sağlıklı bir mekân sağlayarak yaşam kalitesi artırmaktadır.
Isı yalıtımı için yapacağınız yatırım, yapınızın özelliklerine göre sağlanan enerji tasarrufu ile 2-6 yıl içinde kendini geri öder.
Isı yalıtımı uygulamak başlangıçta belli bir maliyet gerektirir, ancak uzun vadede tasarruf sağlar.
Maliyeti etkileyen bazı faktörler şunlardır:
1. Yalıtım Malzemesi Türü
EPS, XPS, taş yünü, cam yünü, poliüretan gibi malzemelerin fiyatları ve performansları farklıdır.
2. Uygulama Alanı
Duvar, çatı, zemin veya pencere yalıtımları farklı fiyatlara sahiptir.
Binanın büyüklüğü ve şekli maliyeti etkiler.
3. İşçilik ve Uygulama Yöntemi
Kaliteli işçilik önemlidir. Ucuz ama hatalı uygulamalar enerji kaybını azaltmaz.
Dış cephe mantolama genellikle daha pahalı ama daha etkilidir.
* Isı yalıtımı, kışın iç ortamın ısısının dışarı çıkmasını, yazın ise dışarının sıcağının içeri girmesini önler. Bu sayede ısıtma ve soğutma sistemleri daha az enerji harcar, enerji faturaları düşer. Enerji tasarrufu sağlar.
* Isı yalıtımının korunması için, ekstra bir güç ve maliyete gerek yoktur, kalıcıdır ve bakım gerektirmez.
* Kış aylarında ısıtma, yaz aylarında da soğutma giderlerinin düşmesine katkı sağlar.
* Binalarda ısının homojen dağılımını sağlar. Böylece soğuk duvarlar, tavanlar veya aşırı sıcak bölgeler gibi rahatsız edici durumlar ortadan kalkar.
* Yoğuşma ve nemlenme gibi sorunların önüne geçilerek, yapı elemanlarının zamanla zarar görmesi engellenir. Bu da binanın ömrünü uzatır.
* Bina içindeki rutubeti önler, sağlıklı ve konforlu bir ortam oluşturur.
* İç yüzeylerde terleme sonucu oluşan küfü, siyah lekeleri, sıva ya da boyaların kabarmasını engeller.
* Binalarda ısı hareketleri ve buhar yoğunlaşması sonucu oluşabilecek hasarı engeller.
* Dış cephelerde kalıcı güzellik sağlar.
* Atmosfere giden karbondioksit miktarını düşürerek, hava kirliliğinin azalmasına ve çevrenin korunmasına katkıda bulunur.
* Isı yalıtımı yapılmış binalar, hem daha konforlu hem de daha ekonomik olduğu için gayrimenkul değerini artırır.
İç cephede ısı yalıtımı yapılabilir, ancak iç cephe ısı yalıtımı uygulamaları ile binalarda bulunan kolon, kiriş, perde duvar gibi ısı köprüleri tamamen kaplanamaz. Isı köprüleri, binalarda en fazla ısı kaybının olduğu bölgelerden biri olduğu için dış cepheden kaplanmalıdır.
İç cepheden yapılan ısı yalıtımı, yoğuşma ve terleme sorunlarının çözümü değildir. Özellikle tavan döşemelerinin dış cephe ile kesiştiği noktalarda rutubet ve küf oluşumları iç cephe ısı yalıtımı ile tam olarak ortadan kalkmaz.
Bu yöntemin bazı avantajları ve dezavantajları vardır. Genellikle dış cephe ısı yalıtımı tercih edilse de, bazı durumlarda iç cephe yalıtımı da uygulanmaktadır.
İç Cephe Isı Yalıtımının Avantajları:
Maliyet: Genellikle dış cepheye göre daha ucuzdur.
Uygulama Kolaylığı: Dış cepheye erişimin zor olduğu binalarda (örneğin tarihi yapılar, bitişik nizam yapılar) içten yalıtım pratik bir çözümdür.
Bağımsız Uygulama: Apartmanlarda tek bir daire sahibi, diğer kat maliklerinin onayına gerek kalmadan kendi dairesinde uygulayabilir.
İç Cephe Isı Yalıtımının Dezavantajları:
Alan Kaybı: Duvar kalınlığı artar, iç mekândan yer kaybı olur.
Isı Köprüsü Riski: Duvarın dış yüzeyi hâlâ soğuğa maruz kaldığı için yoğuşma (kondenzasyon) ve küflenme riski artar.
Termal Kütle Etkisi Kaybı: Duvarlar ısıyı depolayamaz, bu da iç ortam sıcaklık dalgalanmalarını artırabilir.
Estetik Sorunlar: İç mekânda görsel değişiklikler olabilir.
Mantolama (ısı yalıtımı) kışın ısınmak, yazın da serinlemek için harcanan enerji ve yakıttan büyük bir tasarruf sağlar. Yapıların ısınması için nasıl ki enerji harcanıyorsa, soğutulması ve serinletilmesi için belli bir miktar enerji harcanır.
Sıcak İklimde Mantolamanın Faydaları:
İç Mekanların Serin Kalması: Dışarıdan gelen aşırı sıcak havanın içeri girmesini engelleyerek evin serin kalmasına yardımcı olur.
Klima Maliyetlerinin Azalması: Soğutma ihtiyacı azalır, bu da enerji tüketimini ve elektrik faturasını düşürür.
Bina Ömrünün Uzaması: Yapının dış cephesi güneşin zararlı etkilerinden korunur; bu da betonun çatlamasını ve boya yıpranmasını azaltır.
Mantolama, yani dış cephe ısı yalıtımı, binalarda enerji verimliliğini artırmak amacıyla yapılan bir işlemdir.
İyi bir ısı izolasyonu, iç mekanlarda daha stabil bir sıcaklık sağlar. Dışarıdaki hava koşullarındaki ani değişikliklerin iç mekanlardaki sıcaklığı etkilemesi önlenir. Böylece, bina sakinleri daha konforlu bir ortamda yaşar ve enerji tüketimi azalır.
Mantolamanın başlıca faydaları ;
1. Enerji Tasarrufu Sağlar
Kışın ısı kaybını, yazın ise ısı girişini engelleyerek yakıt ve enerji giderlerini azaltır.
Doğalgaz, elektrik gibi enerji kaynaklarının tüketimi düşer.
Daha az yakıt tüketimi ile hava kirliliğini önleyerek çevreye ve gelecek nesillere karşı sorumluluk bilinci gelişir.
Enerji sarfiyatını azaltarak ülke ekonomisine katkı sağlar.
2. Konforlu İç Mekânlar Oluşturur
Isı farklarını dengeler; duvarlar, tavan ve zemin daha sıcak kalır.
Soğuk hava sızıntılarını engeller, daha konforlu bir iç ortam sağlar.
3. Nem ve Rutubeti Önler
Dışarıdan gelen soğukla iç ortamda oluşan nemin birleşmesini önler.
Duvarlarda küf ve rutubet oluşumunu engeller.
4. Bina Ömrünü Uzatır
Dış cepheyi dış etkenlerden (yağmur, kar, rüzgar) koruyarak binanın yapısal ömrünü uzatır.
Bina dış yüzeylerine, çatılara, döşemelere, garaj, depo gibi ısıtılmayan alanlara, soğuk hava depolarına vb. kullanım alanlarına uygulanır.
Mantolamanın yaygın olarak kullanıldığı yerler;
1. Konut Binaları (Ev)
Apartmanlar ve müstakil evler
Enerji tasarrufu sağlar, yakıt maliyetlerini düşürür.
Kışın ısı kaybını, yazın serinliğin dışarı kaçmasını önler.
İç ortam konforunu sağlamak ve enerji giderlerini azaltmak için uygulanır.
2. Ticari Binalar
Ofis binaları, alışveriş merkezleri, oteller gibi yapılarda iç ortam konforunu sağlamak ve enerji giderlerini azaltmak için uygulanır. Aynı zamanda iç mekandaki çalışan verimliliğini ve yaşam kaliteside artmış olur.
3. Endüstriyel Yapılar
Fabrika ve atölyelerde ısı kaybını önleyerek hem enerji tasarrufu hem de iç mekandaki çalışan verimliliğini sağlar.
4. Kamu Binaları
Okullar, hastaneler, belediye binaları gibi yapılarda enerji tasarrufu sağlanır, iç ortam konforu sağlanır. Aynı zamanda iç mekandaki çalışan verimliliğini ve yaşam kaliteside artmış olur.
5. Yeni Yapılan Binalar
Yeni binalarda genellikle inşaat sırasında dış cephe mantolama yapılması zorunludur.
6. Eski Binaların Yenilenmesinde
Kentsel dönüşüm projeleri veya bireysel tadilatlarda mevcut binaların enerji performansını artırmak için dış cephe mantolama tercih edilir.
7. Soğuk ve Sıcak İklim Bölgelerinde
Isıtma ve soğutma maliyetlerinin yüksek olduğu bölgelerde daha yaygın kullanılır.
Mantolama uygulamaları aşamada belirtilen sıralama ile gerçekleştirilir.
1. Mantolama Yapılacak Yüzeyi Hazırlama :
* Yüzeyde toz, kir ve yağ gibi yapışmayı azaltıcı maddeler varsa bunlar temizlenir.
* Dökülme ve kabarma olan bölgeler güzelce fırçalanarak temizlenir.
* Gerekli ise yüzey tamiratı yapılır.
* Mantolama levhalarının yapışacağı yüzey kuru, temiz ve düzgün olmalıdır.
2. Su Basman Profilinin Yerleştirilmesi :
* Su basman profilleri mantolamada kullanılmak istenen levhaların enine (kalınlığına) göre belirlenmeli ve yerleştirilmelidir.
* Binanın en alt kısmına, ısı yalıtım levhalarının düzgün oturması için su basman profili monte edilir. Bu profil, mantolama malzemesinin başlangıç noktasını belirler ve destek sağlar.
3. Isı Yalıtımı Levhalarının Yapıştırılması :
* Levhalar arasında boşluk kalmamasına dikkat ederek yapıştırma harcı ile duvara yapıştırılır.
* Yapıştırıcı ısı yalıtım levhalarının hem kenarlarına, hem ortasına sürülerek levhalar duvara yapıştırılır.
* Levhalar şaşırtmalı şekilde dizilir. (tuğla örer gibi)
4. Isı Yalıtım Levhalarının Dübellenmesi :
* Levhalarının performansını ve sürekliliğini uzun ömürlü bir şekilde sürdürmesi için dübelleme önemlidir.
* Levhalar yapıştıktan sonra plastik dübellerle duvara mekanik olarak da sabitlenir.
* Rüzgar ve zamanla oluşacak yükleri karşılamak için bu adım önemlidir.
5. Köşe Profilinin Yerleştirilmesi :
* Köşelerde rüzgar ve su etkileri ile levhalar arkasında zamanla oluşabilecek ayrılma risklerini önlemek ve düzgün bir köşe oluşturmayı kolaylaştırmak köşe profilleri yerleştirilir.
6. Dış cephe sıva Katlarının Oluşturulması ve Donatı Filesinin Yerleştirilmesi :
* Yüzeye ilk kat sıva (baz kat) sürülür.
* File, sıva henüz yaşken yüzeye gömülür.
* Ardından ikinci kat sıva uygulanarak file tamamen kapatılır.
* Bu katman yüzeyin çatlamasını önler ve son katın düzgün olmasını sağlar.
7. Astar Uygulaması :
* Son kat sıva üzerine, dekoratif kaplamaya zemin hazırlamak için astar sürülür.
* Astar, boyanın veya kaplamanın yüzeye daha iyi tutunmasını sağlar.
8. Dış Cephe Boya :
* Silikonlu dış cephe boyası veya dekoratif mineral sıva uygulanır.
* Bu kat dış etkenlere (yağmur, güneş, rüzgar) karşı koruyucudur ve estetik görünüm sağlar.